نسخه 2000 راهنمای [3][3]PMBOK ، ساختار شکست کار را اینگونه تعریف می نماید :
گروه بندی عناصر به شیوهای مبتنی بر اقلام قابل تحویل[4][4] که محدوده کل پروژه را تعریف و سازماندهی مینماید ؛ هر یک از سطوح پایینی نشانگر تعریفی دقیقتر از کار پروژه هستند .
همچنین در نسخه 2000 راهنمای PMBOK واژه «قلم قابل تحویل» اینگونه تعریف شده است :
هر گونه خروجی یا نتیجه قابل ممیزی ، محسوس و قابل سنجش که تولید آن برای تکمیل یک پروژه یا بخشی از آن ضرورت دارد . در اغلب موارد این اصطلاح در مفهوم خاصتر خود برای اشاره به یک قلم قابل تحویل خارجی – یعنی قلمی که نیازمند تصویب حامی پروژه[5][5] یا مشتری[6][6] باشد – به کار میرود .
عناصر ساختار شکست کار ، چشماندازی روشن از محصول نهایی پروژه و فرایند کلی تولید آن را پیش روی ذینفعان پروژه[7][7] قرار میدهند . ساختار شکست کار ، محدوده پروژه را به صورت سلسله مراتبی[8][8] ، قابل کنترل و بستههای کاری[9][9] قابل تعریف تقسیمبندی میکند . این بستهها بین نیازهای کنترلی مدیریت و سطح مناسب و اثربخش اطلاعات پروژه ایجاد توازن مینمایند . سطوح مختلف ساختار شکست کار به امر تمرکز یافتن ارتباطات با ذینفعان پروژه یاری میرسانند و نیز سبب شناسایی دقیق درجه پاسخگویی افراد ، متناسب با سطح جزییات پروژه به منظور مدیریت و کنترل پروژه مورد نیاز میشوند
عناصر ساختار شکست کار ، چشماندازی روشن از محصول نهایی پروژه و فرایند کلی تولید آن را پیش روی ذینفعان پروژه[7][7] قرار میدهند . ساختار شکست کار ، محدوده پروژه را به صورت سلسله مراتبی[8][8] ، قابل کنترل و بستههای کاری[9][9] قابل تعریف تقسیمبندی میکند . این بستهها بین نیازهای کنترلی مدیریت و سطح مناسب و اثربخش اطلاعات پروژه ایجاد توازن مینمایند . سطوح مختلف ساختار شکست کار به امر تمرکز یافتن ارتباطات با ذینفعان پروژه یاری میرسانند و نیز سبب شناسایی دقیق درجه پاسخگویی افراد ، متناسب با سطح جزییات پروژه به منظور مدیریت و کنترل پروژه مورد نیاز میشوند
مزایای تهیه ساختار شکست کار برای یک پروژه کدامند ؟
بر اساس آنچه ذکر گردید ، مزایای تهیه ساختار شکست کار را میتوان اینگونه بر شمرد :
از دیدگاه طراحی[10][10] :
1- ساختار شکست کار محدوده کلی پروژه[11][11] را به اقلام قابل تحویل تجزیه میکند و تعریف دقیقی از کار موردنیاز برای مدیریت اثربخش ارائه میدهد .
2- محدوده پروژه را به نحوی روشن و جامع و در قابل اقلام قابل تحویل برای مشارکتکنندگان[12][12] و ذینفعان پروژه تعریف مینماید .
3- چگونگی پاسخگویی و مسولیتهای مرتبط با انجام اقلام قابل تحویل مختلف پروژه را از طریق رابطه مستقیم میان عناصر WBS و OBS مستند سازی و نیز شناسایی ماتریس واگذاری مسولیتها[13][13] را امکانپذیر مینماید .
از دیدگاه مدیریتی :
1- تفکیک اقلام قابل تحویل به عناصر تشکیلدهنده آنها به منظور حصول اطمینان از مطابقت برنامه پروژه با محدوده مصوب پروژه و تحقق اهداف کلی آن .
2- تجزیه پروژه به اجزای سادهتر و فراهمآوردن روشهایی مناسب جهت مدیریت پروژههای پیچیده .
3- پشتیبانی جهت یاریرسانی به برنامهریزی[14][14] و واگذار نمودن مسولیتها .
4- کمک به تامین منابع مورد نیاز .
5- کمک به پیگیری وضعیت تخصیص منابع[15][15] ، برآورد هزینهها ، مخارج[16][16] و چگونگی عملکرد[17][17] .
از دیدگاه سازمانی[18][18] :
ساختار شکست کار توانایی برقراری ارتباط میان کار تعریف شده را با واحدهای مسوول سازمانی ، پیمانکاران دست دوم[19][19] و یا افراد ، پدید میآورد . زمانی که تعریف واضحتری از کار و مسولیتهای سازمانی ارائه میشود ، به افراد مسولیتهایی جهت انجام عناصر مشخصی از ساختار شکست کار در محدوده بودجه و زمانبندی تعیینشده ، داده میشود .
بنابراین به طور خلاصه میتوان بیان داشت که ساختار شکست کار :
v سلسله مراتب اقلام قابل تحویل پروژه را تبیین مینماید .
v به تعیین و تعریف کلیه کارهای مورد نیاز جهت تحقق اهداف نهایی[20][20] یا اقلام قابل تحویل ، کمک می نماید .
v یک تصویر گرافیکی و یا طرح متنی[21][21] از محدوده پروژه فراهم مینماید .
v چهارچوبی برای کلیه اقلام قابل تحویل در سراسر چرخه حیات پروژه[22][22] فراهم میکند .
v ابزاری جهت یکپارچهسازی و ارزیابی عملکرد زمانبندی و هزینه پروژه پدید میآورد .
v با ذینفعان پروژه ارتباطی مستمر و مدام برقرار میکند .
v گزارشدهی[23][23] و آنالیز پیشرفت پروژه و دادههای مربوط به وضعیت را تسهیل مینماید .
v چهارچوبی برای تعیین اهداف عملکرد پروژه به وجود میآورد .
نحوه تهیه و تدوین ساختار شکست کار به چه صورتیست ؟
ساختار شکست کار را میتوان با استفاده مجدد از اجزای سایر ساختارهای شکست کاری که از پروژه های مشابه پیشین در دسترس هستند و یا به صورتی کاملا جدید تهیه نمود .
ساختار شکست کار به تدریج و با بررسی مکرر اهداف اجرایی پروژه ، معیارها و شاخصهای کارکردی / عملکردی ، محدوده پروژه و نیازمندیهای عملکرد فنی تکمیل میشود .
عناصر ساختار شکست کار چشماندازی روشن از محصول نهایی پروژه و فرایند کلی آن را پیشروی ذینفعان و مدیر پروژه قرار میدهند ؛ با توجه بدین نکته ، هنگام تدوین یک ساختار شکست کار برای اداره پروژه لازم است تا به موارد زیر به خوبی اندیشید :
v در مورد کل پروژه از آغاز تا پایان آن ، بیندیشید .
v در مورد اقلام و عناصر قابل تحویل بیندیشید . (چه چیزهایی باید تهیه شوند؟ نیازمندیها کدامند؟)
v در مورد نحوه تولید اقلام و عناصر قابل تحویل بیندیشید (چه روشهایی؟ چه فرایندهای خاصی؟ چه کیفیتی؟ چه بازرسیهایی؟)
v آیا چشم اندازی از محصول نهایی در ذهن شما شکل گرفته است ؟
v بخشهای تشکیلدهنده آن کدامند ؟
v این قطعات چگونه در کنار یکدگر کار میکنند ؟
v چه کارهایی بایستی انجام پذیرند ؟
گامهای ذیل ، فرایند کلی تدوین یک ساختار شکست کار را بیان مینمایند :
گام اول : محصول یا محصولات نهایی پروژه[24][24] را مشخص سازید ؛ چه چیزی باید تحویل شود تا پروژه به موفقیت رسیده باشد ؟
گام دوم : اقلام اصلی محصول پروژه را تعریف کنید .
گام سوم : اقلام قابل تحویل اصلی را تا سطحی از جزئیات که به منظور مدیریت و کنترل یکپارچه کار مناسب باشد تجزیه نمایید .
گام چهارم : ساختار شکست کار را تا آنجا بازنگری و ویرایش نمایید که ذینفعان پروژه تصدیق نمایند که برنامهریزی پروژه[25][25] را میتوان با موفقیت تکمیل نمود و امور اجرا و کنترل به نحوی موفقیتآمیز نتایج موردانتظار را به بار خواهند نشاند .
عواملی که لازم است در تدوین ساختار شکست کار مورد توجه قرار گیرند عبارتند از :
v عناصر ساختار شکست کار باید نشاندهنده یک قلم قابل تحویل محسوس باشند .
v هر یک از عناصر ساختار شکست کار باید نمایانگر مجموعهای از عناصر وابستهای باشند که بی هیچ واسطهای در ذیل آن فهرست شدهاند .
v هر یک از عناصر فرعی ساختار شکست کار باید تنها به یک منشا و عنصر خاص از ساختار شکست کار (یا عنصر بالاتر خود) تعلق داشته باشند .
v هر یک از عناصر فرعی ساختار شکست کار باید به صورتی منطقی تا سطحی که نشاندهنده چگونگی تولید (طراحی ، خرید ، ساخت یا قرارداد فرعی) آنها باشد تجزیه شوند .
v اقلام قابل تحویل باید منحصر بفرد و متمایز از موارد همتراز خود باشند و باید تا سطحی از جزئیات تجزیه شوند که برای برنامهریزی و مدیریت کار و نیز برای تحصیل یا ایجاد آنها لازم است .
v اقلام قابل تحویل باید به شکلی روشن و دقیق مشخص شوند تا از دوبارهکاری[26][26] در بین عناصر ساختار شکست کار ، در کل سازمان و یا بین افراد مسوول تکمیل کار جلوگیری شود .
v اقلام قابل تحویل باید از نقطه نظر اندازه[27][27] و تعریف[28][28] محدود باشند تا کنترل اثربخش آنها امکانپذیر شود . در عین حال ، این اقلام نباید آن قدر کوچک باشند که هزینه کنترل بیش از حد معقول شود و آن قدر نیز بزرگ نباشند که کنترل یک عنصر را غیر ممکن و یا پذیرش ریسک را ناممکن سازند .
v فرایند تدوین ساختار شکست کار باید ابزاری در جهت انطعافزایی[29][29] باشد ؛ بویژه در مواردی که ممکن است محدوده تلاش پروژه[30][30] تغییر نماید . با وجود این ، حتی در پروژهای که به خوبی اداره میشود نیز لازم است تا یک فرایند دقیق کنترل متغیر برای مستندسازی و مدیریت تغییرات محدوده در نظر گرفته شود ؛ زمانی که محدوده کار عملا تغییر میکند باید ساختار شکست کار را نیز بروز نمود .
v کلیه عناصر ساختار شکست کار باید با ساختارهای حسابداری و سازمانی سازگاری داشته باشند .
v کلیه اقلام قابل تحویل به وضوح در ساختار شکست کار گنجانده شوند .
v کلیه موارد مهم گزارشدهی (به عنوان نمونه :جلسات بازنگری ، گزارشات ماهانه ، گزارش آزمایشات) در ساختار شکست کار گنجانده و مشخص گردند .
v لازم است از یک سیستم کدینگ[31][31] برای عناصر ساختار شکست کار استفاده شود تا چنانچه به صورت یک ساختار متنی بدان نگریسته شود ، به روشنی بیانگر ساختار سلسلهمراتبی باشد .
برنامهریزی منابع ، مدیریت و ساختار شکست کار
ساختار شکست کار در سطحی که برای برنامهریزی و مدیریت پروژه مورد نیاز است ، تجزیه میشود . در حالت عادی ، عمل تجزیه دست کم تا یک سطح پایینتر از نیازهای گزارشدهی انجام میگردد ؛ یعنی سطحی که برنامهریزی ، کنترل و ارزیابی عملکرد پروژه را همراه با فعالیتهای مجزا و منابع قابل تشخیص منحصربفرد و به گونهای اثربخش ممکن نماید . اگرچه شناسایی کامل منابع در مراحل بعدی فرایند برنامهریزی انجام میگیرد لیکن خالی از منفعت نیست که یک دید کلی نسبت به نحوه انجام این کار وجود داشته باشد و اطمینان حاصل شود که سطح جزئیات ساختار شکست کار این تلاشها را پشتیبانی مینماید .
تعامل میان شناسایی نیازمندیها ، ساختار شکست کار ، بیانیه کار[32][32] ، برنامههای منابع[33][33] ، زمانبندی مادر و تفصیلی[34][34] ، اطلاعات مشخصی را متناسب با رابطه میان هزینه ، زمانبندی و عملکرد فراهم مینماید .
هنگامیکه ساختار شکست کار تدوین گردید مدیر پروژه و سایر ذینفعان درگیر در امر مدیریت پروژه باید به طور منظم در جریان چگونگی انجام کارها[35][35] قرار گیرند:
تهیه WBS برای پروژه
مدیر پروژه، پس از حصول اطمینان از اینکه هدفهای پروژه قابل دستیابی هستند، برای تحلیل پروژه و شناخت فعالیتهای آن و تهیه شبکه باید یک گروه کاری از افرادی که در کار طراحی، اجرا، نظارت و بهرهبرداری از این گونه پروژهها تجربه و تخصص دارند، تشکیل دهد
کار شناخت اجزاء یا فعالیتهای پروژه ازطریق ریز وخردکردن یا تقسیم و تفکیک پروژه Breakdown stractare Work که روش منظم یا سیستماتیک است انجام میشود. به طور کلی کار شناخت فعالیتهای پروژه توسط افرادی نظیر کارفرما، مدیر و کارشناسان ارشد پروژه، پیمانکاران و مشاوران انجام میشود. در برخی از صنایع مانند صنعت برق به دلیل تشابه زیاد پروژه ها با یکدیگر WBS تیپ تهیه میگردد و با اندک تغییری برای کلیه پروژهها قابل استفاده میباشد
روش تقسیم و تفکیک پروژه، روشی از بالا و پائین و از کلیات به جزئیات و روش سلسله مراتبی است. ابتدا کل یک پروژه (سطح اول) را به چندین بخش عمده عناصر سطح دوم تقسیم مینمائیم. سپس هر یک از عناصر سطح دوم را به نوبه خود، به چندین کار دیگر عناصر سطح سوم تفکیک میکنیم. ریز کردن کارها در هر سطح بنا بر نیاز یا تمایل به عناصر سطوح پائینتر ادامه مییابد و سرانجام در جایی که آن را سطح فعالیت مینامند خاتمه مییابد. سطح فعالیت، همانطور که از نام آن برمیآید، فعالیتها یا کوچکترین واحدهای عملیاتی پروژه را مشخص میکند. فعالیتهای یک پروژه همواره در پائینترین سطح نمودار کارهای پروژه قرار ندارد
مهمترین روشهای تقسیم، تفکیک یا خرد کردن پروژه و تهیه WBS عبارتند از
روش خردکردن براساس مراحل Phase Orientation Approach
روش تقسیم براساس کارهای اصلی و عمده Function Orientation Approach
روش تجزیه براساس محصول پروژه Product Orientation Approach
روش تجزیه براساس سازمان پروژه Organization Orientation Approach
برنامهریزان پروژه، برای شناخت عناصر سطح دوم نمودار پروژه باید تنها از یکی از روشهای ذکر شده استفاده کنند. اما برای تقسیم عناصر سطح دوم سایر سطوح به اجزای خود میتوانند از هر روشی که بخواهند سود جویند
انتخاب روش برای تهیه WBS به عوامل ریز بستگی دارد
ماهیت، موضوع و اندازه پروژه
رویهها و موازین جاری سازمان پروژه
مهارت، تجربه و سلیقه تیم برنامهریزی پروژه
PMBOK معتقد است
ساختار شکست کار , یکی از تکنیک ها و ابزار لازم در تعریف محدوده پروژه می باشد.
ـ پروژه بایستی به چند مرحله کاملا“ متمایز دسته بندی گردد و چون کلیه فعالیتهای خروجی در هر مرحله, ورودی برای مرحله بعدی می باشد بایستی کلیه تعییرات در هر مرحله تحت کنترل در آیند.
ـ تعداد سطح در برنامه زمان بندی مطرح نیست یعنی مثلا“ برنامه بایستی تا 2 یا 3 یا 5 یا .. سطح شکسته گردد بلکه آن چه مطرح است آنست که از شکستن آنها چه چیزی عاید ما میگردد.
ـ قرارداد یک نمایش حقوقی بخشی از شکست کار می باشد.
یعنی ممکن است تهیه یک ساختار شکست کار از موارد درج شده در قرارداد , کامل نبوده و نیاز پروژه را جهت تکمیل کار تامین ننماید, پس بایستی 2 ساختار شکست کار داشته باشیم یکی بر اساس قرارداد و یکی برای خودمان جهت فهم حدود و ثغور کار و تعیین فعالیتهای اضافی
WBS بایستی اول: از بالا به پایین هرآنچه که مورد نیاز است را ارایه نماید
دوم: یک ساختار سلسله مراتبی از بالا به پایین است و بایستی در هر سطر از آن 100% یک کار را مشاهده کرد.“
(2)دکتر امامی زاده استاد دانشگاه صنعتی امیرکبیر در خصوص تعریف ساختار شکست کار معتقد می باشند که :
“بایستی موارد ذیل تهیه گردند :
_ اول Project Control Work Breakdown Structure) PCWBS)
ــ دوم Functional Work Breakdown Structure) FWBS)
(PCWBS )یا ساختار فیزیکی تقسیم کار پروژه, تجزیه سلسله مراتبی و سطح به سطح یک پروژه به اقلام قابل تحویل Deliverables است و اقلام قابل تحویل, خروجیهایی هستند که در انتهای پروژه تحویل می گردند که می توانند محصولات, تجهیزات, ماشین آلات, تسهیلات, سخت افزار, نرم افزار, دستورالعملها و مدارک یا مجموعه ای از آن باشند. عناصر PCWBS همیشه با اسم تعریف می شوند نه با فعلهمچنین بنا به گفته ایشان
هدف از تهیه این ساختار عبارتست از :
1ـ شکستن محدوده کار به اجزاء کوچکتر و قابل مدیریت که این اجزاء قابل پیش بینی , برنامه ریزی . تخصیص به فرد یا افراد مسئول و یا دپارتمان جهت تشکیل می باشند.
2ـ ایجاد همزبانی بین صاحبان, پیمانکاران, مشاوران و دست اندرکاران پروژه
3ـ به حداقل رساندن احتمال نادیده گرفتن بخشی از پروژه
4ـ احراز اطمینان از بررسی تمامی اقلامی که بدون تکرار شدن, در انتهای پروژه می بایست تحویل گردند.»
آقای دکتر امامی زاده در خصوص مهمترین روشهای تقسیم و تفکیک اقلام پروژه معتقد می باشند که
1ـ بر اساس واحد های فیزیکی
یعنی اقلام هر سطح بر اساس مشخصات فیزیکی آن تقسیم بندی می شوند
2ـ براساس تقسیمات جغرافیایی
در صورتیکه پروژه به مکانهایی که در آنها انجام می شود بستگی داشته باشد, تقسیم اقلام پروژه بر اساس مکانهای جغرافیایی انجام خواهد شد.
3ـ بر اساس سلسله مراتب زمانی:
در این روش توالی انجام هر فاز پس از دیگری مد نظر قرار می گیرد و اقلام قابل تحویل هر فاز پیش نیاز انجام فازهای بعدی می باشند.
4 ـ بر اساس ساختار سازمانی:
در این روش ساختار پروژه و ساختار سازمانی بر یکدیگر منطبق می شوند. به عبارتی اقلام پروژه به واحدهای سازمانی مسئول هر یک شکسته می شود. در این روش نام واحدها و سازمانهای سهیم در اجرای پروژه در سطح دوم نمودار PCWBS قرار می گیرد.
همچنین بنا به نظر ایشان قابلیتها و مشخصات PCWBS عبارتست از
1-ـ جمع پذیری 2ـ بررسی از بالا به پایین کمک می کند محصولی از قلم نیفتد .3ـ هدایت طبیعی برنامه ریزی از اقلام به فعالیتها 4ـ ایجاد زمینه نظارت بر پروژه 5ـ تاکید داشتن بر چیزها (Things) نه فعالیتها (Acivities) ))
FWBS , تجزیه سلسله مراتبی و سطح به سطح عملیات (Function) یک پروژه است. منظور از عملیات, تلاش و انرژی است که جهت بدست آوردن اقلام قابل تحویل پروژه مورد نیاز خواهد بود. این تلاش و انرژی در قالب تخصصها و دیسیپلینها نمایان و مستند می شود»
همچنین ایشان اعتقاد دارند که
«معیارهای تقسیم FWBS بر اساس :
1-ساختار سازمانی
در صورتیکه بر اساس Function سازماندهی شده باشند
-2ماهیت کارها
در این معیار عملیات مورد نیاز جهت تکمیل و تحویل هر یک از اقلام PCWBS بررسی و سپس این عملیات گروه بندی می شوند
-3چرخه عمر پروژه
roject life cycle
مهندسی, تدارکات, ساخت, نصب و راه اندازی
اینکه ایشان در ادامه عنوان داشته اند که :
1-عناصر FWBS به صورت فعل هستند نه اسم.
2- لازم نیست که سطح شکست در تمامی عملیات به یک اندازه باشد. یک عملیات ممکن است که تا سطوح بسیار تفضیلی شکسته شود در حالی که عملیات دیگر در سطح کلی تعریف شود.
نکته ای که ایشان در خصوص تعیین سطح تعریف عملیات, معتقد می باشند اینست که
FWBS را بر اساس سطحی که می خواهیم مدیریت و کنترل نماییم تهیه کنیم کنترل عبارتست از تجزیه و تحلیل موجود, مقایسه برنامه با عملکرد و تصمیم گیری در مورد های بعدی یاFWBS را بر اساس سطحی که می خواهیم نظارت کنیم تهیه نماییم. نظارت عبارتست از جمع آوری داده ها و ارایه گزارشات
و یا هر شاخه از FWBS می تواند بر اساس یکی از معیارهای تقسیم ذکر شده به سطوح کوچکتر تقسیم گردد
کاربرد ساختار شکست کار(WBS) | مدیریت محدوده (3)
در برنامهریزی یک پروژه، مدیر پروژه بایستی کار را به اجزای کوچکتر سازمان دهد بگونهای که:
قابل اداره باشد، بگونهای که امکان تخصیص مسئولیت و مرجع خاصی وجود داشته باشد.
مستقل یا با حداقل فصل مشترک با عناصر دیگر درجریان باشد
قابل یکی شدن و یکپارچگی بطوریکه کل بسته قابل رویت باشد.
قابل اندازهگیری در دوران پیشرفت باشد.
ساختار شکست کار مهمترین قست است بدلیل اینکه ساختار شکست کار مهیا میکند چارچوب مشترک از اینکه:
امکان توضیح کل طرح بصورت اجزاء کوچکتر
امکان انجام برنامهریزی
امکان استقرار هزینه و بودجهها
امکان دنبال کردن زمان، هزینه و کارایی
امکان ایجاد ارتباط بین اهداف و منابع شرکت با روشی منطقی
امکان استقرار دستورالعملهای زمانبندی و گزارشگیری وضعیت
امکان راهاندازی ساختار شبکه و برنامهریزی کنترل
امکان استقرار تخصیص مسئولیت برای هریک از اجزاء
سطوح ساختار شکست کار(WBS)
سطح ۱- Program
سطح ۲- Project
سطح ۳- Task
سطح۴-Sub-Task
سطح۵- Work Package
سطح۶-Level of Effort
سه سطح بالایی- سطوح مدیریتی و توسط مشتری جهت ایجاد ساختار یکپارچه گزارشگیری تعریف می شود.
سه سطح پائینی- سطوح فنی که توسط پیمانکار جهت کنترل داخلی استفاده میشود.
هر سطح یک هدف خاص را دنبال می کند:
سطح یک معمولا برای تعریف پروژه و اخذ مجوز استفاده میشود.
در سطح دو بودجه تعریف میشود
در سطح سه زمانبندی
مشخصات سطح ۵ ( سطح بسته کاری)
امکان تعریف واحد کار
امکان تعریف گروه کاری مشخص
امکان تعریف تاریخ شروع و پایان بگونه ای قابل کنترل باشد
امکان تعریف هزینه یا نفرساعت
قابل اندازه گیری و تعریف به اجزاء کوچکتر
روش تهیه ساختار شکسکت کار
۱- روش جریان و فرآیند:
در این روش برای پروژه با مدت ۲ سال یاکمتر مورد استفاده میشود.و سطوح بصورت زیر تعریف میشود:
۱-Program
2-System
3-Sub-System
2-روش چرخه حیات یا فازی
این روش برای پروژه های بامدت بیش از 2 سال بکار میرود وسطوح ساختار کار بصورت زیر شکسته میشود:
1-Program
2-Life Cycle
3-System
4-Sub-System
3- روش سازمانی یا وظیفه ای: این روش برای پروژه های تکراری و یا خط تولید استفاده میشود و سطوح آن بصورت زیر تعریف میشود:
۱-Program
2-Division
3-Department
4-Section
کاربرد ساختار شکست کار(WBS)
ساختار شکست کار بعنوان اساس و پایه تهیه موارد ذیل بکار میرود:
ماتریس تخصیص وظایف
زمانبندی شبکه
هزینه یابی
آنالیز ریسک
ساختار سازمانی
هماهنگی اهداف
کنترل (شامل مدیریت پیمان)
تهیه و تدوین جداول W.B.S:
برای تهیه جداول W.B.S ابتدا دیسیپلینهای یک پروژه را مشخص میکنیم. دیسیپلینهای هر پروژه در قرار داد اولیه ذکر میگردد. و بسته به نوع قرار داد تا اندازه ای احجام اولیه کار در هر دیسیپلین در قرار داد ذکر میگردد.
البته قالبا احجام قید شده در قرار داد دقیق نمی باشند. لذا اولین W.B.S تهیه شده اصطلاحا REV(0) می باشد که پس از مدتی بعد از رسیدن کامل نقشه ها و ... W.B.S اصلی تهیه میگردد. البته در W.B.S های REV بالاتر فقط احجام کار تغییر میکند.
بعد از اینکه دیسیپلینهای کاری پروژه مشخص گردید در هر دیسیپلین کارهای مشابه را دسته بندی میکنیم. دسته بندی زیر نمونه ای کوچک از دسته بندی ها در یک پروژه میباشند :
1- فعالیتهای اسکلت فلزی:
- ساخت و نصب تیر های اصلی ساختمان
- ساخت و نصب پلتفورم ها
- ساخت و نصب WALL TIE ها (دیوار بندها)
- ساخت و نصب سقف های فلزی
- ساخت و نصب سایبانها
- ساخت و نصب نرده ها و نردبانها جهت حفاظت .
2- فعالیتهای سیویل :
- فعالیتهای دیوار کشی
- فعالیتهای نرمه و پلاستر دیوارها
- فعالیتهای بتن ریزی
- فعالیتهای فونداسیون
- فعالیتهای آسفالت و جدول بندی و خیابان
3- فعالیتهای الکتریکال :
- فعالیتهای کابل کشی
- فعالیتهای کاندوئیت کاری
- فعالیتهای سینی و تری کاری
- فعالیتهای نصب تابلو های برق
- فعالیتهای نصب ترانس
4- فعالیتهای ابزار دقیق:
- - فعالیتهای کابل کشی
- فعالیتهای کاندوئیت کاری
- فعالیتهای سینی و تری کاری
- فعالیتهای نصب تجهیزات ابزار دقیق
- فعالیتهای فایر فایتینگ
5- فعالیتهای لوله کشی :
- فعالیتهای لوله کشی کربن استیل رو کار
- فعالیتهای لوله کشی کربن استیل زیر زمینی
- فعالیتهای لوله کشی استنلس استیل رو کار
- فعالیتهای ساپورت کاری برای لوله کشی
- فعالیتهای نصب ملحقات جانبی لوله ها
6- فعالیتهای مکانیکال :
- نصب فن ها
- نصب راکتور ها
- نصب پمپ
- نصب تاور
حال بعد از اینکه دیسیپلینهای پروژه و دسته بندی احجام مربوط به آنها تمام شد ، در هر یک از دسته بندی های انجام شده حجم کار مربوط به هر دسته را مشخص میکنیم. در دسته بندی کارها باید در نظر داشته باشیم که کارهایی را میتوان در یک گروه دسته بندی کرد که مراحل انجام کار برای همه آنها یکسان باشد.
برای مثال در واحد اسکلت فلزی قسمت فعالیتهای ساخت و نصب پلتفرم ، کل پلتفرمهای مورد نیاز پروژه از روی نقشه ها براورد میشود. نام هر پلتفرم جداگانه همراه با وزن پلتفورم نوشته می شود.
برای مثال فرض کنیم در یک پروژه بر طبق نقشه های موجود می بایست کلا" 10 نوع تیر آهن با نامها و مشخصات زیر در پروژه نصب شوند:
بعد از دسته بندی کارها و وارد کردن احجام کاری هر دسته بندی ،مراحل انجام هر کدام از این دسته فعالیتها را JOB PHAS)) مشخص میکنیم. تعیین فازهای اجرایی کار در حقیقت مراحل فنی انجام یک عملیات می باشد.اما باید به این نکته توجه داشت که این مراحل می تواند تا مراحل کوچکتر نیز شکسته شود ولی نباید این شکست با انفجار درخت محصول اشتباه گرفته شود.
ساخت و نصب یک تیر آهن را در محل مورد نظر در نظر میگیریم. برای نصب مراحل زیر را باید انجام دهیم:
1- حمل تیر از محل انبار شده تا محل نصب
2- نصب کردن تیر در محل مورد نظر
3- جوشکاری لازم برای نصب دائم تیر در محل مورد نظر ( در صورتیکه بر طبق دستور کار باید به روش جوشکاری نصب گردد) و یا پیچ و مهره کردن تیر در محل مورد نظر( در صورتیکه بر طبق دستور کار باید به روش پیچ و مهره نصب گردد).
4- گرفتن تاییدیه حسن انجام کار از ناظر مربوطه.
هر کدام از از مراحل فوق را نیز میتوان به واحد های کوچکتر نیز تقسیم نمود ولی به طور کلی با توجه به حجم بالای کار ، فعالیتها را به واحد های کوچکتر تقسیم نمیکنند.برای مثال در مرحله نصب فعالیتها شامل :
- بلند کردن تیر ( خواه با قرقره خواه با جرثقیل)
- قرار دادن تیر در محل مورد نظر
- تک خال زدن جهت فیکس موقت نمودن تیر
- الاین کردن تیر
ساختار شکست – سطوح WBS
فرهنگ مدیریتپروژه
یکی از بهترین راههای تهیهی فهرست فعالیتها، استفاده از ساختارهای شکست پروژه است. WBS نوعی ساختار برای سازماندهی اجزاء پروژه است. در ساختار شکست، پروژه به بخشهای کوچکتر افراز میشود و این عمل خردکردن تا زمان دستیابی به کوچکترین بستهی کاری قابل کنترل ادامه مییابد.
ساختار شکست برای اموری نظیر تعیین مسوولیتها، تهیه بودجه و تعیین پیمانکاران اجرایی ابزار مناسبی است. با استفاده از WBS، برنامهریز میتواند برنامهی کلان پروژه را برمبنای اقلام کلان و سطح بالای پروژه تعیینکند، به این برنامه Bar Chart Plan گویند.
ایدهی اصلی سیستم ساختارشکست پروژه برمبنای شکستن اقلام درشت پروژه به اجزای تشکیل دهندهی آن است. برای پروژههای بسیار بزرگ و پیچیده، اولین سطر WBS فعالیتهای بزرگی هستند که خود به دید یک پروژه نگریسته میشوند. بسته به بزرگی و کوچکی پروژه، تعداد سطوح WBS برای پروژهها متفاوت است. قدمهایی که معمولاً در آن پروژه به اقلام ریزتر شکسته میشوند عبارتنداز:
سطح اول: کل پروژه، Total Project
سطح دوم: زیر پروژهها، Subprojects
سطح سوم: فعالیتهای عمده و اصلی، Major tasks
سطح چهارم: بستههای کاری، Subtasks or Work Packages
سطح پنجم: فعالیتها، Activities or Work elements
دقتداشته باشید که کوچکترین سطحی که در WBS وجوددارد، فعالیتهایی است که قراراست توسط مدیر پروژه و اعضای تیمش در پروژه کنترل شوند. هریک از سطوح WBS، قابلیتهای کنترلی و هدایتی خاصی به مدیر پروژه برای کنترل میدهد؛ مسایلی که در هر سطح طرح میشوند با مسایل سطح دیگر متفاوتند و توسط افرادی متفاوت از دیگری حل میشوند. مثلاً در سطح دوم، سوالات در مورد انتخاب پیمانکار و حل مسایل اوست اما در سطح پنجم، مسایل از جنس هماهنگی برای اجرای فعالیتهایی نظیر نصب تجهیزات یا ساخت قطعات است و مشکلات چیزهایی از قبیل نرسیدن مواد و ابزار یا دسترسیها در سطح سایت هستند. WBS کمک میکند تا مدیر بتواند مشکلات هر سطح را به درستی ادراککند و با روشی صحیح و استفاده از منابع درست آنها را حلکند.
برنامهریزی کاری زمانبر و هزینهبراست. برای دستیابی به اطلاعات صحیح و دقیق سطوح پایینی WBS و رهگیری آنها، تیم برنامهریزی با تعداد نفراتی مناسب لازم است و این تیم باید زمان کافی برای برنامهریزی داشتهباشد.
منابع
1-(سایت مدیریت پروزه نوین)
2- کتاب ساختار شکست کار استاندارد منتشره از انتشارات حامی پروژه
3- -سایت مهند سین صنا یع
1] Project management
[36][2] Work Breakdown Structure
[37][3] Project Management Body Of knowledge
[38][4] Deliverables
[39][5] Sponsor
[40][6] Customer
[41][7] Stakeholders
[42][8] Hierarchal
[43][9] Work Packages
[44][10] Design
[45][11] Overall Project Scope
[46][12] Participants
[47][13] Responsibility Assignment Matrix
[48][14] Planning
[49][15] Resource Allocations
[50][16] Expenditures
[51][17] Performance
[52][18] Organizational
[53][19] Subcontractors
[54][20] Objectives
[55][21] Textual Outline
[56][22] Project Life Cycle
[57][23] Reporting
[58][24] Final Products
[59][25] Project Planning
[60][26] Duplication Of Effort
[61][27] Size
[62][28] Definition
[63][29] Flexibility
[64][30] Scope Of the Project Effort
[65][31] Coding Scheme
[66][32] Statement Of Work
[67][33] Resource Plans
[68][34] Master & Detailed Schedules
[69][35] How things are going
ساختار شکست کار پروژه
http://www.adinebook.com/gp/product/9648313598/ref=hp_b_img_5_3/593-4898748-9188842
سلام میشه در موردساختار شکست درس مدیریت پروژه فناوری اطلاعات که موضوع پروژه من است مطالبی به من میل کنید ممنون میشم
با سلام حتما تا اخر هفته ایمیل میکنم
باسلام وتبریک به ذهن فعال جنابعالی
لطفا در خصوص یک کثال حل شده در زمینه کنترل پروژه براساس انجام ان پروزه در نمودارwbs وترسیبم گره شبکه cpm هر گونه اقدام یا کمک را از بنده دریغ نفرمایید وبه ایمیل بنده ارسال بفرمایید.
با تقدیم احترامات فراوان
با سلام برایتان یک پاورپوینت ارسال میگردد . امید است مورد کمک واقع شود .
سلام برای درس مدیریت پروژه ممکنه یه ساختار شکستواسه فناوری اطلاعات بفرستید .واسه پروژه های نرم افزاری