فرآیند تحلیل سلسله مراتبی یکی از روشهای تصمیمگیری است.
علت سلسله مراتبی خواندن این روش آن است که ابتدا باید از اهداف و استراتژیهای سازمان در راس هرم شروع کرد و با گسترش آنها معیارها را شناسایی کرد تا به پایین هرم برسیم.
توضیح مختصر روش [ویرایش]
فرض کنید n رقیب و m معیار برای ارزیابی آنها داشته باشیم. گامهای این روش به شرح زیر است [۱]
1- تعیین معیارها
2- مقایسه زوجی هر دو رقیب(n*(n-1)/2 مقایسه) برای هر معیار و تشکیل ماتریس n*n رقبا که درایههای آن اعدادی در فاصلهای مشخص اند و برتری نسبی یکی را بر دیگری بیان میکنند.
مثلا: اگر طرح i از طرح j خیلی بهتر باشد به عنصر aij عدد 5 نسبت می دهیم پس : 5/1=aij
3- بدست آوردن وزن هر رقیب برای این معیار(یعنی یک بردار ۱xn) که این کار با انجام یک سری عملیات سطری- ستونی بر روی ماتریس گام قبل واستفاده از روش eigenvector انجام میشود و برداری بدست میآید که جمع عناصرآن یک ومقدار عنصر iام آن وزن رقیب iام را برای این معیار نشان میدهد.
4-گامهای 1 تا 3 را برای تمام معیارها انجام دهید تا در نهایت m بردار n تایی بدست آید و با در کنار هم گذاردن آنها یک ماتریس mxn تشکیل شود.
5- مقایسه زوجی خود معیارها و بدست آوردن وزن هر یک از آنها از روی ماتریس معیارها که برتری معیارها را نسبت به هم نشان میدهد( یک بردار ۱xm)
6- ضرب بردار وزن معیارها در ماتریس mxn و در نهایت بدست آوردن وزن نهایی هر رقیب
7- تست سازگاری برای نبود تناقض در تخصیص اعداد برتری طرحها در مقایسه با معیارها
مساله دیگری که در همین زمینه مطرح میشود AHP گروهی است که در آن گروهی از افراد نظرات خود را ارائه میکنند و در سیستمهای خبره نیز کاربرد دارد.
نویسنده : Ebrahim-Bayazidi