معرفی نرم افزار SPSS

موضوع: نرم افزارهای کاربردی در مدیریت

ارسال کننده مطلب: حسام بذرافکن

درباره نرم افزار SPSS
 Spss یک نرم افزار کاربردی و شناخته شده در علوم انسانی است، از این نرم افزار ویرایش های مختلفی ارائه شده است. آخرین ورژن این نرم افزار Spss 17  می باشد که هم اکنون مورد استفاده دانشجویان و اساتید قرار می گیرد. نرم افزار Spss قابلیت انجام تحلیل انواع آزمونها و تحلیل داده های آماری بررسی را دارد و یادگیری و آموزش آن برای دانشوران علوم انسانی بسیار با اهمیت و ضروری است.
رشته هایی که به این نرم افزار سروکار دارد، انواع گرایش های روانشناسی، گرایشهای رشته مشاوره، روانسنجی، روانشناسی اجتماعی و سایر علوم انسانی و برخی از گرایشات مدیریت است. در واقع هر کجا که از پرسشنامه ها و آزمونها استفاده شود Spss نقش اساسی برای تحلیل داده ها دارد و نیاز به آن احساس می شود، علاوه بر رشته های علوم انسانی و اجتماعی، رشته های پزشکی و سلامت نیز از این نرم افزار برای تحلیل داده های خود استفاده می کنند.
روند کار با spss  این گونه است که پیش از وارد کردن داده ها ابتدا باید متغیرهای خود را تعریف کنیم. یعنی برای نرم افزار Spss مشخص کنیم که چند سوال داریم، چه متغیرهایی مورد نظر است، و چه نوع داده هایی را می خواهیم وارد کنیم و اما مهم تر از آن  و قبل از تعریف متغیر ها، باید بدانیم چه نوع کاری می خواهیم انجام دهیم به عبارتی دیگر باید بدانیم قصد انجام چه نوع آزمون و عملیاتی را داریم، چون روش وارد کردن داده ها، بسته به نوع آزمون متفاوت خواهد بود، پس تا زمانی که نمی دانیم چه آزمونی باید انتخاب کنیم، بهتر است داده های خود را وارد نکنیم.

متغیر ها در spss :وضعیت تاهل، رشته تحصیلی، جنسیت و سایر مواردی که در آزمون و پرسشنامه از مخاطب سوال می شود و حتی گروه های بررسی شده، به عنوان متغیر هایی در spss  تعریف می شوند که هر کدام ستونی مجزا در لیست ورود داده ها به خود اختصاص می دهند. همچنین تک تک سوالات یک پرسشنامه، در Spss متغیرهای ما هستند که معمولا با علامت q1 (سوال شماره 1)  q2  (سوال شماره 2 ) و ... مشخص می کنیم.
بنابراین برای نام گذاری متغیر ها ابتدا باید بر روی زبانه Variable View کلیک کرده و متغیر خود را نام گذاری و تعریف کنید و پس از آن شروع به ورود داده ها براساس اطلاعات پرسشنامه های خود، کنید.

انتخاب یک آزمون:
در روند انجام یک تحقیق و پس از انجام مراحل فرضیه سازی، وقت آن است که داده هایی را که بدست آورده ایم (از طریق پرسشنامه و یا روشهای آماری دیگر)، در یک آزمون مناسب بسنجیم.

همبستگی ها و آزمون های آماری در SPSS:
همبستگی و رگرسیون در واقع آزمونی هایی را شامل می شوند که ارتباط بین دو متغیر یا بیشتر را با یکدیگر بررسی می کنند و در پایان مشخص می کنند که آیا آن متغیرها ارتباطی با هم دارند یا خیر، و یا مشخص می کنند یک متغیر چه میزان با متغیر دیگر پراکندگی مشترک دارد، بطور مثال برای بررسی این فرض که آیا رضایت شغلی و تعهد شغلی با عملکرد شغلی بالا رابطه دارند یا خیر، از کارکنان سازمان می خواهیم پرسشنامه هایی که میزان رضایت و تعهد به شغل را می سنجد علامت بزنند، سپس نتایج این پرسشنامه ها را با میزان عملکرد تعین شده برای هر فرد مقایسه می کنیم. در این حالت از یک آزمون همبستگی استفاده کرده ایم.

اما سایر آزمونهایی آماری، شاخص هایی مانند، میانگین – نسبتها - پراکندگی ها، میانه ها و نما را در یک گروه نمونه و نسبت به جامعه، و یا در دو یا چند گروه بررسی می کنند و مشخص می کنند آیا فرضیه هایی که ارائه می شود درست است یا خیر!!
مثلاً  بررسی این فرضیه که کارمندانی که سرپرست بهتری دارند، در مقابل کارمندانی که سرپرست رضایت بخشی ندارند اما حقوق بیشتری می گیرند، عملکرد شغلی بهتری دارند ؟! در این جا کافی است افراد را در دو گروه با توجه به پیش فرض های خود قرار دهیم سپس میزان رضایت شغلی آنها را در دو گروه با یکدیگر مقایسه کنیم.
    
پیش از انتخاب آزمون باید به چند نکته توجه کرد :
    - تعداد گروهها (دو یا چند گروه مورد مطالعه است)
    - تعداد مستقل و وابسته
    - مقیاس متغیرها (پارامتریک یا غیر پارامتریک)
    - شاخص های آماره و نوع آزمون
    - نوع توزیع Z یا t یا F یا X2
    
بنابراین:
    برای کار با نرم افزار spss   قبل از ورود اطلاعات؛
    1- اگر نوع متغیرهای تحت مطالعه را نمی دانید اقدام به ورود اطلاعات نکنید.
    2- اگر نحوه تجزیه و تحلیل را نمی دانید اقدام به ورود اطلاعات نکنید.
    3- قبل از ورود اطلاعات روش تجزیه و تحلیل طرح پژوهشی را تعیین کنید.
    
تهیه و تنظیم: حسام بذرافکن-کاردان ( نشریه دانشجویی- دانشگاه چمران اهواز ۱۳۸۹- FR )