سیر تکامل نگرش مدیریت فرایندهای کسب و کار (BPM)

هنوز چندی بیش از اولین سال های ظهور BPM به عنوان یکی از مباحث شناخته شدة مشترک در حوزه نرم افزار و کسب و کار نمی گذرد. طی این دوره مرکز ثقل دیدگاه های رقابتی از خودکارسازی و یکپارچه سازی به هم آوایی (Orchestration) و هماهنگی (Coordination) تغییر کرده است.

مرحله اولِ BPM، اولین فرصت ارائه شده توسط این رویکرد امکان جداسازی مدیریت کسب و کار از مدیریت سیستم ها را ارائه داد، (امکان انتزاع منطق کسب و کار از منطق کاربرد) این توانمندی اختلاف راه حل BPM از سایر رویکردهای نرم افزاری را متمایز و روشن می سازد.

در حالیکه پیش از این، خط مشی ها و فرآیندها می بایست درون خطوط کد برنامه های کاربردی ظاهر می شدند (البته اگر این گونه بود و بدان توجه می گردید) و این موضوع سبب رشد شکاف میان کسب و کار و فنآوری اطلاعات بود و بزرگترین مانع جهت دستیابی به ارزش کسب و کار از طریق سرمایه گذاری در نرم افزار را سبب می شد.

در طی چند سال اخیر بلوغ برخی از استانداردهای تعریفی (خصوصاً وب سرویس ها) با پیشرفت و توسعه نرم افزارهای کاربردی مبتنی بر رویکرد BPM ترکیب شده است و هم آوایی (Orchestration) فرآیندها از تئوری به واقعیت در آمده است. نتیجة حاصله قابلیت کاملاً بالاتری را برای سیستم های اطلاعاتی به منظور پشتیبانی از عملکرد بالاتر کسب و کارها از طریق کاربرد اهداف، خط مشی ها و قوانین کسب و کار، فراهم ساخته است. هرچند انطباق و تنظیم بستر و خروجی ها به طور کامل، همه جانبه و به راحتی قابل تعریف نیست.

محیط های کسب و کار پویا بوده و بدین ترتیب سیستم هایی که بتوانند این موضوع را پشتیبانی نمایند مورد نیاز است. و این بدان معناست که سیستم ها می باید به راحتی این امکان را داشته باشند تا بتوانند با تغییرات کسب و کار خود را تطبیق دهند.

مرحله دومِ BPM ، فرصت و قابلیت ارائه شده از طریق ایجاد هم آوایی  (Orchestration) حقیقی است. (قابلیت اتصال ویژگی های کاربردی انتزاعی شده از طریق فرآیندهای کسب و کار هم آوایی  (Orchestration) شده و به جهت، انتقال از زیرساخت اتوماسیون موجود به دارایی های  کسب و کار،  قابل استفاده مجدد می باشد.

آنچه هم آوایی (Orchestration) را از اتوماسیون (Automation) جدا می سازد با یک تغییر بنیادی دیدگاه از نگاه به فرآیند به عنوان جریانی از مراحل جدا جدا، به درک مفهوم جدیدی از فرآیند بر حسب اهداف و نقاط مهم (Milestones) می باشد.

هم آوایی (Orchestration) به سیستم ها اجازه می دهد تا اثر سایر محیط های کسب و کار را  در سیستم منعکس نمایند. (که این موضوع برحسب مقاصد تعریف می شود تا بر حسب اسکریپ ها) در سال های اخیر هم آوایی (Orchestration) به عنوان یک انتقال مشهود در محورهای پردازش کسب و کار معرفی شده است. شرکت هایی که فرصت های به دست آمده از هم آوایی (Orchestration) را درک کرده اند، یک باز اندیشی کلی در نقش برنامه های کاربردی و سیستم های اطلاعاتی را به سایرین پیشنهاد می دهند.

ما امروز در ابتدای این مرحله و دوره انتقال هستیم. با وجود این که گروهی از سازمان ها که این پتانسیل را درک کرده اند محدود می باشند ( که البته به سرعت در حال رشد هستند).

در عین حال هم آوایی (Orchestration) پیش از این تأثیر مشهودی در جهت دهی به بازار BPM داشته است، به جهت درک تأثیری که هم آوایی (Orchestration) بر دیدگاه بازار داشته است نیاز به توجه به تشبیه ای است که در ذیل آمده است :

اتوماسیون فرآیند (دوران قبل از هم آوایی (Orchestration)) را می شود به حمل و نقل ریلی تشبیه کرد. هر فرایند دارای حرکتی در یک مسیر و جهت قابل پیش بینی (که به شکل کاملاً  دقیق ریل کشی شده است) و به طور مشابه در همان حوزه ی حمل و نقل، می توان هم آوایی (Orchestration)) را به شکل حمل و نقل با اتومبیل یا سایر وسایل حمل و نقل جاده ای توصیف کرد. هم آوایی (Orchestration)) در تشبیه در حوزه حمل و نقل، اتومبیل هایی را جهت حمل مسافر به یک مقصد دلخواه با درک قواعد جاده و نقاط حساس در امتداد راه (در حالی که برای هر اینچ از راه نیازی به یک حکم و فرمان نیست) نشان می دهد. (در حقیقت با توجه به عوامل غیر قابل پیش بینی مانند ترافیک جاده و ... که در واقع پیش بینی را غیر ممکن می سازد) در این حالت این امکان برای شما وجود دارد تا مسیر یا مقصد خود را تغییر دهید، آنچه که در حمل و نقل ریلی نخواهید داشت. در مدیریت فرایندهای کسب و کار هم آوایی (Orchestration)) انطباق پذیری مسیر فرآیند را ممکن می سازد.

به هرحال آن جنبه و وجهی که حمل و نقل جاده ای را از حمل و نقل ریلی جدا می سازد نیاز به دید (Visibility) است. اگر شما نتوانید آنچه را که پیش روی شما قرار دارد ببینید، شما نمی توانید پاسخ مناسبی بدهید، بدین ترتیب، استفاده از هم آوایی (Orchestration)) نگاه به همان نیاز به دید در فرآیند و عملکرد کسب و کار است. و به همان میزان قابلیت برآورد دقیق از وضعیت وقایع و رویدادهای جاری و تأثیر آنها بر روی جریان فعالیت های پایین دستی دخیل در فرآیند حایز اهمیت می باشد.

تقاضا برای این قابلیت آشکارا در گزارشات مختلف مراکز معتبر علمی و تحقیقاتی یافت می شود که به شکل تقاضاهایی برای نظارت، گزارش و قابلیت شبیه سازی فرایندهای کسب و کار خود را نشان می دهند. همه این ها ما را به مرحله سوم سوق می دهند

مرحله سومِ BPM، دیدگاهی که از همه بیشتر ما بدان تاکید داریم ،  این مرحله با هم افزایی ناشی از سه حوزة نوآوری تعریف می گردد:

1- جداسازی سیستم ها و فرآیندها از یکدیگر (فرآیندهایی که آن سیستم ها از آنها پشتیبانی می کنند).

2- هم آواسازی (Orchestrate)) این اجزاء انتزاع یافته از کارکرد برنامه های کاربردی از طریق قابلیت انطباق مدل فرآیندهای زمینه محور.

3- ارائه دید و بازخورد لازم جهت کمک به انطباق پذیری مطرح شده در هم آوایی (Orchestration)) فرآیندها.

دو مرحله اول BPM پایه های محکمی را برای تحقق سیستم های انطباق پذیر ارائه می نماید و این امکان را به تطبیق دهندگان BPM می دهد تا چابکتر از قبل به پاسخگویی بپردازند. برون رفت از ساختار فرماندهی و کنترل که طی30 سال گذشته برای سیستم های مدیریت تعریف شده بوده است.

تحقق کامل توانایی قابل ارائه توسط هم آوایی (Orchestration) به هر حال نیاز مبرم به "آگاهی نسبت به موقعیت" جهت تطبیق سیستم های کسب و کار با محیطی پویا و در حال تغییر را ایجاب می نماید.

با برداشتن حفاظ از روی جعبة سیاه اتوماسیون، مرحله سوم BPM ، چارچوبی جهت اعتبار سنجی و ارزیابی مداوم و پایش و درک پیشرفت های عملکرد کسب و کار و انطباق سیستم های کسب و کار برای هماهنگی با آنها را مطرح می سازد.

این مستلزم سطح جدیدی از شفافیت در فرآیندها و عملیات است که آنها مطمئناً چالش های فرهنگی و چالش های مربوط به فاکتورهای انسانی را در پی دارد، که البته این بحث موضوع جدیدی برای  BPM نیست.

مرجع : bpm.ir